Dlí na Peile: Staidéar ar Dlí Fostaíochta sa Pheil Proifisiúnta

• Author: Paul Barry
• Position: BCL (Law & Irish), University College Cork. LLM (Sports Law) Candidate, Nottingham Trent University
• Pages: 97-107

97"

"

DLÍ NA PEILE

STAIDÉAR AR DLÍ FOSTAÍOCHTA SA PHEIL PROIFISIÚNTA

Paul Barry*

A RÉAMHRÁ

Nuair a smaoinímid ar dlí na fostaíochta, smaoinímid ar na rialacha atá ann chun cosanta a

thabhairt do dhaoine soghonta. Na daoine atá chun deiridh ó thaobh na fostaíochta de. Ní

rithfeá leat, mar sin, gur spórt í an pheil, ag a bhfuil fostaithe bainteach léi a bhraitheann ar

chosaint an dlí. Sa lá atá inniu ann, ina dtuilleann peileadóirí suas le €20 milliún in aghaidh

na bliana, cheapfaí nach gá.1 Is eisceacht é seo, áfach. Lasmuigh d’ardaicme na peile, tá na

tuarastail i bhfad níos cóngaraí do ghnáthphá na ndaoine. I Sraith na hÉireann, tá an meán-

tuarastal níos lú ná €16,000 in aghaidh na bliana.2 Is thar séasúr daichead seachtain a

thuilltear an t-airgead sin. I 2013 chuir an Seanadóir, mar a bhí ag an am, Marc MacSharry

chun suntais an fhíric go raibh ar imreoirí Ruagairí Shligigh an leasa sóisialta a tharraingt an

chéad lá i ndiaidh gur éirigh leo an Corn FAI a bhaint amach i Staid Bhóthair Lansdúin.3 Is

léir, mar sin, go gcaithfí na modhanna céanna agus na córais chéanna a chur chun cinn mar a

gcuirfí le haghaidh na ngnáthdhaoine. Mar a fheicimid, tá spórt proifisiúnta faoi smacht

bunrialacha dlí na fostaíochta.4 Pléifear an dlí ó thaobh conarthaí, comhionannais, cuideachtaí

agus a thuilleadh de.

B STAIR NA PEILE PROIFISIÚNTA

Deirtear gurb iad na Sasanaigh bunaitheoirí na peile, ach ní fíor an ráiteas sin go hiomlán. Tá

réamhtheachtaí an spóirt le feiceáil sa Chianoirthear, sa tSín agus sa tSeapáin tuairim is dhá

mhíle bliain ó shin.5 In 1863 ansin, bunaíodh Cumann Peile Shasana - the Football

Association (FA) - i Londain, le rialacha caighdeánacha a dhéanamh in ionad na leagain

éagsúla don chluiche a bhí ann ar fud na tíre.6 Bhí coimhlint ann ar dtús maidir le

proifisiúntacht sa chluiche. Bhí na clubanna i dtuaisceart Shasana ina fabhar, ag tabhairt poist

agus pá breise dá n-imreoirí tríd na monarchan inar bunaíodh iad. Bhí na cumainn ón

deisceart ina coinne – theastaigh cluiche amaitéarach uathu. Tugadh cead d’imreoirí

proifisiúnta imirt go foirmiúla in 1885, nuair a bhagair clubanna an tuaiscirt a scar agus

"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""

* BCL (Law & Irish), University College Cork. LLM (Sports Law) Candidate, Nottingham Trent University.

1 Foireann an Guardian, ‘Lionel Messi agrees new deal worth £16m [€20m] a year with Barcelona’ The

Guardian (Londain, 16 Be altaine 2014) <www.theguardian.com/football/2014/may/16/lionel-messi-barcelona>

faighte 4ú Márta 2016.

2 Emmet Malone, ‘PFAI looks to help Airtricity Le ague players supplement income’ The Irish Times (Baile

Átha Cliath, 14 Aibreán 2015) <www.irishtimes.com/sport/soccer/national-league/pfai-looks-to-help-airtricity-

league-players-supplement-income-1.2174569> faighte 4ú Márta 2016.

3 Díospóireacht an tSeanaid 05 Samhain 2013, iml 227, leabhar 4, lth 185.

4 Neville Cox & Alex Schuster, Sport and the Law (First Law 2004) 307 [Cox amach anseo].

5 ‘History of Football – The Origins’ (FIFA) <www.fifa.com/classicfootball/history/the-game/origins.html>

faighte 22 Eanáir 2016.

6 ‘The History of the FA’ (The F A) <www.thefa.com/about-football-association/histo ry> faighte 22 Eanáir

2016.