Éamonn éamonnÓ Gríbín ó gríbín v an Chomhairle Mhúinteoireachta and Others

• Jurisdiction: Ireland
• Court: High Court
• Judge: Breitheamh Murphy
• Judgment Date: 01 January 2008
• Neutral Citation: [2007] IEHC 454
• Date: 01 January 2008
• Docket Number: [2005 Uimh. 671 A.B.],[2005 No. 671

[2007] IEHC 454

AN ARD-CH ÚIRT ATHBHREITHNI Ú BREITHI ÚNACH

671 JR/2005

Ó Gríbín v Chomhairle Mhúinteoireachta & Ors

IDIR

ÉAMONN Ó GRÍBÍN

IARRATAS ÓIR

AGUS

AN CHOMHAIRLE MH ÚINTEOIREACHTA, AN ROINN OIDEACHAIS AGUS EOLAÍOCHTA, ÉIRE AGUS AN tARD-AIGNE

FREAGR ÓIRÍ

EDUCATION ACT 2001

CONSTITUTION ART 25

CONSTITUTION ART 25.1

CONSTITUTION ART 25.4.4

Ó BEOLÁIN v FAHY 2001 2 IR 279

KELLY IRISH CONSTITUTION 3ED 2003 383

CONSTITUTION ART 40

CONSTITUTION ART 8

DELAP IN AGHAIDH Ó MURCH Ú 1980-1998 TUAIRISCÍÉIREANN TUAIRISCÍ SPEISIALTA 46

OFFICIAL LANGUAGES ACT 2003 S7

O MURCHU v CLARAITHEOIR NA GCUIDEACHTAI 1980-1998 IR (SR) 112

R v ASTON UNIVERSITY SENATE EX PARTE ROFFEY & ANOR 1969 2 QB 538

BYRNE v GREY 1988 IR 31

BERKLEY v EDWARDS 1988 IR 217

FARRELL v FARRELLY 1988 IR 201

O FOGHLUDHA v MCCLEAN 1934 IR 469

CONSTITUTION ART 4

CAHILL v SUTTON 1980 IR 269

GREGORY & ANOR v CAMDEN LONDON BOROUGH COUNCIL 1966 1 WLR 899

GOURIET & ORS v AG, POST OFFICE ENGINEERING UNION & UNION OF POST OFFICE WORKERS 1978 1 AC 435

IRISH PERMANENT BUILDING SOCIETY v CALDWELL 1979 ILRM 273

OFFICIAL LANGUAGES ACT 2003 S9(2)

R v CHIEF CONSTABLE NORTH WALES POLICE EX PARTE EVANS 1982 1 WLR 1155

FLOOD v GARDA SIOCHANA COMPLAINTS BOARD 1997 3 IR 321

PUBLIC SERVICE MANAGEMENT ACT 1997 S5

CONSTITUTION

National language

Legislation - Unavailability of Acts in national language - Whether constitutional obligation to make Acts available in national language for applicants not under threat of criminal prosecution - Promulgation of legislation - Promulgation of legislation bilingually - Translation of legislation into Irish - Delay - Four year delay in translating legislation - Whether this delay "reasonable" - Whether four year gap between translations "simultaneous" - Public bodies - Right to use national language in dealings with public bodies - Duty of State to translate necessary documents into Irish - Whether duty to translate necessary documents into Irish exists where such documents not prescribed by statute - Ó Murchú v Cláraitheoir na gCuideachtaí (1988) TÉ 112, Delap v An tAire Dlí agus Cirt (1990) TÉ 116, Ó Beoláin v Fahy [2001] 2 IR 279, Reg v Aston U Senate, Ex p Roffey [1969] 2 QB 538 and Cahill v Sutton [1980] IR 269 considered - Official Languages Act 2003 (No 32), s 7 - Constitution of Ireland, 1937, Articles 8 and 25.4.4 - Declaration granted in relation to legislation but refused in relation to once off report (2005/671JR - Murphy J - 21/12/2007) [2007] IEHC 454 Ó Gribín v An Chomhairle Mhúinteoireachta

1 Breitheamh Murphy tugtha ar 21ú lá de Mí na Nollag, 2007.

1. Cúlra

2 Ag am idir deireadh mhí Márta agus tús mhi Aibreáin 2005 fógraíodh folúntas mar oifigeach cumarsáide/oideachais leis an gComhairle Mhúinteoireachta sna nuachtáin náisiunta. Bhí an folúntas seo mar a leanas:-

3 Is iad na rudaí seo a leanas a bheidh mar eochairfhreagrachtaí: cruinnithe a eagrú; tuariscí a scríobh; ábhar eolais a chur ar fáil do bhaill na Comhairle; ábhar eolais a chur a fáil do mhúinteoirí agus don phobal; taighde a chur ar bun agus leabharlann d'achmhainni a chur le chéile. Go hidéalach, beidh na cáiliochtaí seo a leanas ag an iarrthóir rathúil:

4 · Cáiliocht chuí agus taithí in obair atá comhchosúil

5 · Eolas agus taithí ar fhorbairt leanúnach phroifisiúnta

6 · Taithí ar fhorbairt córas agus nósanna imeachta agus a bheith i dtaithí ar thacaíocht a thabhairt do choistí

7 · Sárscileanna cumarsáide o bhéal agus scríobha maraon le cruinneas i dTeicneolaíocht an Eolais.

8 Bheadh sé ina bhuntáiste a bheith in ann na gnóithe idir scríobha agus ó bhéal a dhéanamh trí mhéan na Gaeilge.

9 Dúradh inter alia san fhógra go raibh

10 an fógra seo, forimeacha iarratais agus tuilleadh eolais ar fáil ar an suíomh idirlín www.education .gov.ie nó trí iad a iarraidh ar Clodagh O'Connor, Oifig na Comhairle Múinteoireachta, Na Roinne Oideachais agus Eolaíochta, Corr na Madadh, Baile Átha Luain, Co. na hIarmhí, riomhphost clodagh_oconnor@education.gov.ie, Fón 090-6484020.

11 Is é an data deiridh le haghaidh foirmeacha iarratais a chur isteach ná an Luain 25ú Aibreán ag 12.00 méanlae.

12 De réir a mionnscribhinn agus na fograí agus litreacha sna foilséanaí a leanann, theastaigh ón iarratasóir iarratas a dhéanamh ar an bhfoluntas reamhráite agus chun an chríoch sin a bhaint amach chuir sé glaoch ar an bhfreagóir dara ainmhithe chun foirm iarratais agus tuilleadh eolais a fháil. Labhair an iarratasóir i nGaeilge agus d'iarr sé ar an mbean a d'fhreagair an fón go raibh sé ag iarraidh caint le Clodagh O'Connor, an duine teagmhála don fholúntas. Dúradh leis nach raibh sí ar fáil. Dúirt an bhean nach raibh a ndóthain Gaeilge aici ach go nglaofadh duine eile ar ais air. Tamall ina dhiadh sin, fuair an iarratasóir glaoch ó oifigeach den threagóir dara-ainmnithe ag a raibh labhairt gaelige aici agus d'iarr sé na cáipéisi réamhráite uaithi.

13 Ar an 14ú Aibreáin 2005, fuair an iarratasóir litir arna dátú an 12ú Aibreáin ón bhfreagóir dara ainmhithe. Faoi iamh leis an litir sin bhí an fhoirm iarratais. Ba í an mBéarla amháin a bhí an fhoirm agus ní raibh an cháipéisiocht riachtanach eile in éineacht leis an bhfoirm. Sheol an iarratasóir litir tríd ríomhphoist chuig Clodagh O'Connor ag lorg na cáipéisiochta riachtanaí i nGaeilge ach ní bhfuair sé aon freagra ar an ríomhphoist sin.

14 Ag eascairt as na fiorais sin, d'fhéach an tiarratasóir ar an idirlíon ag súil go mbeadh an cháipéisíocht riachtanach ar fáil i nGaeilge ansin. Mar a thárla bhí an fhoirm iarratais féin ar fáil i nGaeilge ach ní raibh sonraíocht ar an bhfolúntas ar fáil trí mhéan na Gaeilge. Níos measa fós b'fhacthas don iarratasóir go raibh mion eolais agus tuiscint ar an tAcht 2001 agus an Tuarisc riachtanach chun an fhoirm a líonadh.

15 Deireann an iarratasóir go raibh sé soiléir ón foirm go mbeadh eolas ar a laghad faoin Acht ag taisteail chun na ceisteanna a fhreagairt i gceart. Mar shampla, d'iarr ceisteanna a 6, 10 agus 18 an meid seo a leanas:-

16 (6) Do dhearcadh ar an bpost agus an haint atá ag an bpost le feidhmeanna na Comhairle Mhúinteoireachta de réir mar atá siad leaghta amach in Acht na Comhairle Múinteoireachta, 2001?

17 (10) Dar leat, conas is féidir leis an gComhairle Mhúinteoireachta proifisiúin na múinteoireachta a thacú agus a fhorbairt agus cén tionchar a bheadh agatsa ina Leith sin sap hoist ar a bhfuil iarratas á chur isteach?

18 (18) Fís - léirigh led' thoil d'fhis don phoist ar a bhfuil iarratas á chur isteach agat agus d'fhís don Chomhairle Mhúinteoireachta.

19 Deireann an iarratasóir go mbeadh eolas, ní amháin ar an Acht, ach ar an Tuarisc de dhíth chun na ceisteanna thuas a fhreagairt ar bhonn chumasach agus ghairmiúil. Bheadh buntáiste suntasach ag aon iarratasóir go raibh an tuairisc léite aige nó aici I gcomparáid leis an té nach raibh an tuarisc léite aige nó aici.

20 Chuir an iarratasóir glaoch ar an Roinn Oideachais arís chun leagan den Acht agus den Tuarisc agus sonaríocht mar gheall ar an fholuntas a fháil.

21 Rinne an iarratasóir teagmháil le Clodagh O'Connor ar an sprioc-dáta, 25ú Aibrean, 2005. Mhínigh sí dó nach raibh aon Gaeilge aici agus dá bhrí sin labhradar le chéile i mBéarla. Dúirt an iarratasóir léi go raibh suim aige fós san fholúntas agus gur mhaith leis an seans iarratas a dhéanamh air. Mhol sí dó teagmháil a dhéanamh le Áine Lawlor, stiurthóir na Comhairle Múinteoireachta. Fuair an iarratasóir uimhir gutháin soghluaiste Áine Lawlor. Chuir sé glaoch ar an uimhir ach ó tharla nach raibh sí ar fáil d'fhág sé teachtaireacht ag rá gur theastaigh uaidh teagmháil a dhéanamh léi.

22 Chuir an iarratasóir litir ar an 26ú Aibreáin, 2005, lá tar eis an sprioc-dáta, tríd an ríomhphoist chuig Áine Lawlor, ag an seloadh ríomhphoist a bhí ar an hfógra sna nuachtán: clodaghoconnor@education.gov.ie. Scríobh an tiarratasóir freisin ag lorg leagan Gaeilge den fhógra nó ar a laghad leagan dátheangach. Chuir Áine Lawlor glaoch ar theach an iarratasóra ach ní raibh sé sa bhaile ag an am. Lá nó dhó ina dhiaidh sin chuir an tiarratasóir glaoch ar ais uirthi agus d'éirigh leis labhairt léi. Mhínigh sé di go raibh suim aige fós san fholúntas agus bhí an cháipéisiacht de dhíth air. Ar an 13ú Bealtaine, 2005, fuair an tiarratasóir litir arna dátú 11ú Bealtaine óÁine Lawlor. Dúirt sí ina litir narbh féidir an sprioc-dáta a chur siar chun iarratas a ghlacadh ón iarratasóir.

23 Deireann an iarratasóir go bhfuil ceart bunreachtúil aige iarratas a dhéanamh ar an bpost trí mhéan na Gaeilge gan chonstaic and gan mhíbhuntaiste i gcomparáid leis an té a bhíonn sásta an cúram sin a dhéanamh as Béarla. Ag eascairt as na cúrsaí réamhráite, is léir go raibh an tiarratasóir go mór faoi mhíbhuntáiste agus is mó constaic a cuireadh roimhe mar chainteoir Gaeilge ar an aon chúis amháin: gur fhéach sé lena chuid ghnó oifigiúil a dhéanamh leis an Stát as Gaeilge.

2. Mionnscribhinn an tIarratasóir

24 Is saoránach Éireanach agus cainteoir Gaeilge an tiarrasóir agus deanann sé a chuid ghnó oifigiúil as a tenaga duachais. Theastaigh air iarratas a dhéanamh ar an bhfolúntas fograithe ag tús Aibrean 2005, le aghaidh 'oifigeach cumarsáide.' Mionnainn sé na gníomhanna atá raite thuas san cú lra. Fuair sé litir arna dátú an 12ú Aibreáin ar an 14ú Aibrean leis an fhoirm iarratais i mbéarla. Ní raibh an chaipeisíocht riachtanach eile in éineacht leis an bhfoirm. Ní bhfuair sé freagra ar an litir ag lorg na caipeisíochta riachtanach i nGaeilge. Ní raibh a leithead ar fáil tríd an idirlíon.

25 Bhí an foirm iarratais i nGaeilge. Is léir go raibh eolais agus tuiscint ag teastáil chun an foirm a líonadh ón Acht 2001 agus ón Tuarisc. Ní raibh éinne in ann déiléail leis san Roinn Oideachais. Rinne an iarratasóir teagmháil le Clodagh O'Connor, ní raibh Gaeilge aici, ar an sprioc-dáta. Dúirt sé...